Het is half tien in de avond. Na een training bij De Roo ben ik de parkeergarage uitgereden en sta stil voor een verkeerslicht in het centrum van Utrecht. Het is donker en het regent. Plotseling stopt er een scooter links naast me, de bestuurder kijkt naar binnen en wijst naar iets. Ik ben direct één en al alertheid.
Dan zie ik pas waar de bestuurder van de scooter naar wijst: het klepje van de elektronische lader staat open. Vervolgens zie ik hem het afsluitrubber erop doen en het klepje dicht klikken. Blij verrast doe ik mijn raam naar beneden, steek een duim op en roep: Bedankt! De scooter rijdt verder.

Waarom was ik gelijk alert en niet louter nieuwsgierig? In een fractie van een seconde had ik een verhaal gemaakt en zat ik klaar om te handelen.

Verhalen maken is natuurlijk, iedereen doet het. Verhalen zijn tegelijkertijd vaak misleidend. Ken je dat gevoel: een collega is voor de derde keer ziekgemeld. Wat is je verhaal? “Ik ben er inmiddels wel klaar mee”, of blijf je oprecht nieuwsgierig, bezorgd welllicht?
Een teamleider is er niet aan toegekomen om lesbezoeken te doen. Wat is je verhaal? “Weer niet. Hij moet eens prioriteiten stellen, zijn timemanagement op orde brengen”. Of ga je op zoek naar de feiten die bijdragen aan de situatie.

De moraal van dit verhaal is even simpel als lastig: scheidt de feiten en het verhaal. Lukt dat, dan komen we tot een dialoog en vullen we de pool van gezamenlijke inzichten. Lukt dat niet, dan blijven we hangen in vechten en vluchten.

Bovenstaande is één van de vaardigheden uit het boek Crucial Conversations (Patterson e.a.). Meer weten? Neem contact op met Teus de Vries, partner De Roo, op 0640105511.